Koers houden in stormachtige tijden.

Leestijd: ongeveer 4 minuten.                                  Houd mij op de hoogte.

Vandaag is het precies een half jaar geleden dat bij de eerste patiënt in Nederland corona is vastgesteld. Grote veranderingen hebben plaatsgevonden sindsdien; zowel in de private sector als de publieke sector. Ook in het onderwijs is enorm snel actie genomen om continuïteit te bieden. Digitaal lesgeven is snel doorgevoerd. Digitaal onderwijs zie je wel in een breed aantal verschijningsvormen. Van het digitaal opgeven welke stof door moet worden doorgenomen en welke opdrachten daarbij horen, het lesgeven voor de camera middels zoom/teams/hangouts, tot het toepassen van nieuwe middelen die diverse platformen bieden (flipping the classroom, digitaal toetsen). Nieuwe initiatieven zijn snel doorgevoerd en dragen daarbij aan de nieuwe realiteit. Tijd voor reflectie is er dan niet. Het huis stond in brand.

De visie op onderwijs vertalen naar een visie op digitale vaardigheden bij leerlingen en digitaal bekwame leraren biedt dan een goede leidraad. Zowel binnen individuele scholen als scholengemeenschappen. 

Ook elke reis begint met waarom..

Ook de europese commissie is alvast met de WHY begonnen voor het “digital competence framework for citizens” Digicomp 2.0. Dit framework dat richting geeft aan de lange termijn doelstellingen is om die reden alleen al interessant.

Een duidelijke visie ontwikkelen met een stip op de horizon maakt duidelijk wat de scholen drijft om leerlingen digitaal geletterd te maken. Dat geeft scherpte aan wat is kenmerkend voor de school en welke accenten horen daarbij. En ook welke doelen streven we na of tot op welk niveau wil de school zich ontwikkelen.

Van de school wordt immers niet alleen verwacht dat leerlingen basisvaardigheden ontwikkeld, maar ook vaardigheden om media te openen, kritisch te evalueren, te creëren (mediawijsheid) en om op een efficiënte manier informatie te zoeken, te selecteren en op een kritische en ethische wijze te gebruiken (informatievaardigheden). Bovendien verwachten we ook om (complexe) problemen zodanig te benaderen dat ze met computertechnologie kunnen worden opgelost. 

Door de enorme versnelling is de vraag of onze medewerkers voldoende toegerust zijn om digitale vaardigheden bij te brengen in de verdrukking gekomen. Wat verwachten we van hen en hoe zorgen we dat we dat ze de benodigde bagage bieden. En om dit duurzaam te implementeren is er ook meer aandacht nodig om digitale competenties onderdeel te maken van de diverse functieprofielen voor onderwijzend en ondersteunend personeel. Een nulmeting geeft inzicht in het huidige niveau van vaardigheden en de wijze waarop de medewerkers deze verder willen ontwikkelen, zodat de inspanningen worden afgestemd op de behoeften.

Stilte in het oog van de storm

Stevige stappen zijn in het afgelopen half jaar gezet.  Daarbij moest je met de helft van de informatie toch de hele maatregelen nemen. Dat geeft een gevoel van trots. Succesvolle duurzame veranderingen worden gerealiseerd door zelfkritisch te blijven, zelfgenoegzaamheid niet toe te laten en door de kracht van visie ten volle te benutten. Opnieuw oriënteren, of misschien heroriënteren op de lange termijn koers geeft nieuwe energie om initiatieven in die lijn te ontwikkelen. Even toetsen waar we staan. Dat kan nog net even in deze stilte.

De mate van gevoel van urgentie is een belangrijke factor bij duurzame verandering. Zoals het er nu naar uitziet zal wat dat betreft het nog wel even stormen en het huis nog wel zo nu en dan opvlammen.